Donalt Trump डोनाल्ड ट्रंप यांची सत्ता आल्यानंतर डॉलर-रुपया दरातील वाढती अस्थिरता: भारतीयांवर होणारे परिणाम

Donalt Trump : यांची सत्ता आल्यानंतर डॉलर-रुपया दरातील वाढती अस्थिरता: भारतीयांवर होणारे परिणाम

डोनाल्ड ट्रंप यांची सत्ता आल्यानंतर जागतिक आर्थिक बाजारात बदल झाले आहेत. या घडामोडींनी भारतीय रुपयाच्या डॉलर तुलनेतल्या दरावरही मोठा परिणाम झाला आहे. रुपयाचे डॉलरच्या तुलनेत सतत घसरणे भारतीय अर्थव्यवस्थेसाठी मोठे आव्हान ठरत आहे. अमेरिकेतील निवडणुकीनंतर भारतीय रुपया ऐतिहासिक पातळीवर घसरल्याचे दिसत आहे, ज्यामुळे सामान्य नागरिक, व्यापारी, उद्योग आणि आयातदारांसाठी खर्च वाढला आहे. चला पाहूया या घसरणीचे विविध परिणाम.

रुपयाच्या घसरणीचे कारण काय?

डॉलरच्या तुलनेत रुपयाची किंमत कमी होण्यामागे मुख्यतः जागतिक अर्थव्यवस्थेतील अस्थिरता आणि अमेरिकन डॉलरची वाढती मागणी कारणीभूत ठरत आहे. ट्रंप यांच्या सत्ताकाळात अमेरिकन आर्थिक नीतिमत्तेने डॉलर मजबूत राहण्यास प्रोत्साहन दिले. यामुळे विदेशी गुंतवणूकदारांनी भारतीय बाजारातून पैसा काढून घेतला, ज्यामुळे डॉलरची मागणी वाढली आणि रुपयाची किंमत कमी झाली.

रुपयाच्या घसरणीचा भारतावर परिणाम

1. इंपोर्ट खर्च वाढ: आयातीत उत्पादनांच्या किमती वाढतात. भारताला खनिज तेलाची मोठ्या प्रमाणावर आयात करावी लागते. रुपयाचे मूल्य कमी झाल्याने या आयातीत तेलाच्या किमती वाढतात, ज्याचा थेट परिणाम पेट्रोल, डिझेल आणि ट्रान्सपोर्ट खर्चावर होतो.
2. महागाई वाढ: आयातीतील वाढीव खर्चामुळे महागाईचा दर वाढतो. त्यामुळे पेट्रोलियम पदार्थांसोबत इतर आवश्यक वस्तूंच्या किमती वाढतात. सामान्य जनतेच्या रोजच्या गरजेच्या वस्तू महाग होतात, ज्यामुळे घरगुती बजेटवर ताण येतो.
3. एक्सपोर्टला फायदा: रुपयाचे मूल्य कमी झाल्याने भारतीय निर्यातदारांना काही प्रमाणात फायदा होऊ शकतो. भारतीय उत्पादने परदेशात स्वस्त मिळू लागल्याने निर्यातीत वाढ होण्याची शक्यता असते.
4. विदेशी गुंतवणूक कमी होणे: डॉलर मजबूत असताना विदेशी गुंतवणूकदार भारतीय बाजारातून पैसा बाहेर काढतात. यामुळे भारतीय अर्थव्यवस्थेत परकीय चलनाचा ओघ कमी होतो, ज्याचा परिणाम स्टॉक मार्केटवरही होऊ शकतो.
5. बँक दरांवर परिणाम: रुपयाचे अवमूल्यन होत असताना, भारतीय रिझर्व्ह बँक दर कमी करण्याऐवजी बँकेचे व्याजदर स्थिर ठेवते, ज्यामुळे गृहकर्ज, ईएमआय, वैयक्तिक कर्जांच्या दरात वाढ होऊ शकते.

आर्थिक अस्थिरतेची कारणे

रशिया-युक्रेन युद्ध, इराण-इजरायल मधील तणाव, युरोपमधील क्रूड ऑइल किमतींवर दबाव, अमेरिकेतील व्याजदर कपात यासारख्या कारणांनी बाजारात अस्थिरता निर्माण झाली आहे. जागतिक पातळीवर असलेल्या संघर्षांमुळे क्रूड ऑइलच्या किमती वाढत आहेत, ज्याचा परिणाम आयात खर्चावर होतो. या सर्व कारणांमुळे डॉलर मजबूत होत आहे, ज्यामुळे परकीय चलनाच्या तुलनेत रुपया घसरत आहे.

डॉलर मागणी वाढणे आणि भारतीय रिझर्व्ह बँकेचा हस्तक्षेप

विदेशी गुंतवणूकदार मोठ्या प्रमाणात भारतीय बाजारातून पैसे काढून घेतात, ज्यामुळे डॉलरची मागणी वाढते. भारतीय रिझर्व्ह बँक या घसरणीला आटोक्यात आणण्यासाठी डॉलर विकते, परंतु सध्याच्या घडामोडींमध्ये हा प्रयत्न अपयशी ठरताना दिसत आहे.

रुपयाची पुढील वाटचाल

रुपयाचे मूल्य सध्या 84.6 रुपयांच्या पातळीवर आहे आणि पुढील काळात हे मूल्य 90 रुपयांपर्यंत पोहोचण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. या घसरणीमुळे भारतातील महागाई वाढेल आणि कर्जदारांवर बोजा येईल. ट्रंप यांच्या सत्तेच्या काळात डॉलरची स्थिती मजबूत राहिल्यामुळे हा ट्रेंड कायम राहण्याची शक्यता आहे.

सर्वसामान्यांवर होणारे परिणाम

रुपयाच्या घसरणीचा थेट परिणाम भारतीय नागरिकांच्या आर्थिक स्थितीवर होत आहे. इंपोर्ट खर्च वाढल्याने पेट्रोल, डिझेलसारख्या आवश्यक गोष्टी महाग होतात, तर महागाई वाढल्याने जीवनमानावर परिणाम होतो. गृहनिर्माण कर्ज, वैयक्तिक कर्ज यांच्या ईएमआयमध्ये वाढ होऊ शकते, ज्यामुळे मध्यमवर्गीयांवर मोठा आर्थिक ताण येऊ शकतो.

निष्कर्ष

डोनाल्ड ट्रंप यांची सत्ता आल्यानंतर डॉलरच्या तुलनेत भारतीय रुपयाचे अवमूल्यन झाले आहे, ज्याचा परिणाम भारतीय अर्थव्यवस्थेवर आणि सामान्य नागरिकांच्या आर्थिक जीवनावर दिसत आहे. इंपोर्ट वाढला तर महागाई वाढते, तर एक्सपोर्टमध्ये काही प्रमाणात फायदा होऊ शकतो. भविष्यात रुपयाचा दर सुधारण्याची शक्यता आहे, परंतु त्या आधी तात्पुरते परिणाम भारतीय नागरिकांना सहन करावे लागतील.

Also Read :https://mahasrushtii.com/how-to-start-investing-in-share-market/